Demografik Yapı
 |
| Bir Hausa&Fulani köyü ziyaretimizden |
Nijerya'nın demografik yapısı bir hayli ilginç. Ülkede dili ve kültürü birbirinden oldukça farklı olabilen yaklaşık 250 etnik grup bulunuyor. Bu grupları siz karmaşık bulabilirsiniz, ama inanın ben kısa zaman içinde kalabalık nüfusa sahip olanlarını duymaya alıştım, bence seneye insanların tipinden hangi etnik gruba ait olduklarını anlayabilirim:) Hausa ve Fulaniler nüfusun %29'unu, Yorubalar %21, İgbolar(İbolar)%18, İjawlar %10'unu oluştururken, Kanuriler %4, İbibolar %3.5, Tivler %2.5 oran ile bu grupları takip ediyor. Her bir grubun yoğun olarak yaşadığı şehirler var. Bu etnik grupları yahut kabileleri inançlarına göre sınıflandırmak pek sağlıklı olmuyor. Hausaların büyük çoğunluğu Müslüman ancak Hristiyan Hausalara rastlamak da mümkün.
Diller
500'den fazla dilin konuşulduğu Nijerya'da halk birbiriyle İngilizce anlaşmak zorunda. 1901 ve 1960 yılları arasında İngiltere'nin protektarası olarak yönetildiği için resmi dil İngilizce olsa da, o İngilizce bizim öğrendiğimiz İngilizceden epeyce farklı olabiliyor:) Nijerya aksanlı İngilizcenin yanı sıra sokaklarda "Pidgin English" adı verilen, İngilizcenin bol miktarda yerel dillerden kelime ile harmanlandığı farklı bir versiyonu kullanılıyor. Ancak çoğu özel okulda İngiliz ve Amerikan İngilizcesi ile eğitim bir hayli yaygın. 2018 yılı istatistiklerine göre okur yazarlık oranı %62 olduğu için, herkesin İngilizce bildiğini söyleyemiyoruz. Hatta kaynakların birçoğu İngilizce bilen nüfusu %50 civarında gösteriyor. Köylerde yaşayan nüfus eğitim hakkından mahrum olduğu için, yerel diller konuşan halk İngilizce bilmiyor. Ama akrabalık bağları ve komşuluk nedeniyle birden fazla yerel dil konuşmak son derece olağan. Başkent Abuja'da Hausa dilinin "lingua franca" yani geçer dil olarak kullanıldığını söyleyebiliriz. Camilerdeki hutbelerden televizyon dizilerine kadar birçok platformda Hausa İngilizceye tercih ediliyor. Bilmem Hausa öğrenmek için gereken motivasyonu bulur muyum? Afrika kıtasının birçok ülkesinde konuşuluyor olması, bilhassa Müslüman halkların bu dilde eserler yazması beni cezbetmiyor desem yalan olur.
Öncelikle hava atmak gibi olmasın ama bu çizimler bana ait:) Profesyonel okur, amatör çizer ve yine amatör yazar olan bendeniz Nijeryalı yazarların önce kitaplarını okuyorum sonra portrelerini çiziyorum. Tüm bu yazarlar farklı etnik gruplardan olmalarına rağmen kitaplarını İngilizce yazıyorlar ki, okuyabiliyorum. Hepsini daha sonra bıktırana kadar anlatacağım ama şimdilik isimlerini paylaşayım: Chimamanda Ngozi Adichie, Teju Cole ve Chinua Achebe.
Din
Çoğunluğu Sünni olan Müslüman halk %50.5 oran ile ülkenin siyasetinde söz sahibi. %15'i Katolik, %13'ü Protestan, %19.5'u diğer bağımsız Hristiyan mezhepler, %1.3'lük dilimi de yerel dinler oluşturuyor. Müslümanlar ülkenin kuzey kesiminde, Hristiyanlar ise güney kısmında yoğunlaşıyor. Her ne kadar barış içinde yaşayan bir toplum genellemesi yapmaya çalışsak da, malumunuz üzere ara ara ülkedeki dini çatışmaları ekranlarda görüyor ve üzülüyoruz. Misyonerlerin çalışmaları sonucu din değiştiren Müslümanlar olduğu için, bir ailede kardeşlerin bir kısmı Hristiyan bir kısmı Müsluman olabiliyor. Üstelik bu ülkede başörtülü Hristiyanlar görmek mümkün ancak Nijerya'da din konusunu geniş bir başlık altında inceleyeceğim için benden ayrılmayın takipte kalın diyorum:) En heyecanlı yerde kesiyorum.
İklim
Geldik en sevdiğim konuya. Hava nasıl oralarda? E Türkiye'de kış siz orada kısa kollusunuz :) Orada hiç kar yağmıyor mu şimdi?
Tropik iklim, yılın her ayının sıcak geçmesini sağladığı için, kışlık hiçbir kıyafete ihtiyaç duymuyoruz. Ülkemizin aksine, burada serin aylar Haziran, Temmuz, Ağustos iken, sıcağı Şubat ve Martta yaşıyoruz.(Gerçi henüz yaşayamadım, az kaldı) Aralık ve Ocak ayları ise sabah ve gece serinliği yaşatarak bize güzel uyku çektiren ancak gündüz 30 derece üstü sıcaklıkla ortalığı kavuran aylar. Mart ayından itibaren yüksek nem, çamaşır kurutmayan, oturduğunuz yerde terleten, eşyaları çürüten bir eziyete dönüşürken, Kasım ayı ortalarıyla birlikte kupkuru bir hava, boğazınızda kuruluk, dudaklarınızda çatlak ve evinizde bolca toz bırakıyor. Bir ortası yok yani. Eyvallah astığımız çamaşır hemen kuruyor, banyo havluları mis gibi, eşyalar küflenmiyor ama bu defa da cildimiz söndü arkadaş! Zencefilli çay içmek, shea yağı ile sağımızı solumuzu ovuşturmak rutinimiz oldu. Ve en kötüsü gökten 6 ay boyunca bir damla yağmur düşmüyor. Her yeri toz kaplıyor, otlar kuruyor...Hastalıklar hızla yayılıyor.
Harmatan nedir ki?
 |
| Eylül ayında çekilmiş bir kare, ama bu park her zaman yeşil yahu. Zemini sulak olsa gerek. |
 |
| Ocak ayından bir kare |
Batı Afrika edebiyatı okuyup da harmatan kelimesine rast gelmemek mümkün değil sanırım. Ülkeye gelmeden methini duyduğum harmatan mevsimi az değilmiş doğrusu. Kıtanın kuzeyinde bulunan çöllerdeki kumu taşıyan rüzgarların bıraktığı mikrop dolu tozların her yeri kapladığı, nem oranının yüzde 10'lara kadar düştüğü kuru, kupkuru sezonun ismi harmatandır sayın okuyucu. Geceleri uzun kollu pijamaları giydirir, pikenin altında iyice büzüşmenizi sağlar, sabah da ince de olsa bir hırka almak istersiniz üstünüze. Birkaç saat sonra şöyle bir dışarı çıkayım derseniz de, güneşin kavurucu sıcağı altında iki dakika duramazsınız. Öyle dengesiz, sevimsiz bir mevsim işte, gitsin bitsin diye beklersiniz:( Tabi bizler şanslıyız, bazı şehirler soğuk sıcak dengesizliğini çok daha keskin tecrübe ediyorlar. Ama, benim minicik kızım kısa kollu tişörtle dolaşırken, akşam üzeri mont giyen Nijeryalıları da gördü gözlerim, pek hassaslar kendileri:)
KAYNAKLAR:
https://www.britannica.com/place/Nigeria/Languages
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Languages_of_Nigeria
Yorumlar
Yorum Gönder